تحليلي بر اشارات فقهي و اصولي اصالت‌پنداري جمع يا فرد؛ با تأكيد بر آراء شهيد آيت‌الله سيدمحمدباقر صدر
سال يازدهم، شماره دوم، پياپي 42، بهار 1399
بهنام طالبي طادي / دکتراي فقه و مبانی حقوق اسلامی، مدرس دانشگاه امام صادق علیه السلام B.talebi@isu.ac.ir
دريافت: 15/08/1398 ـ پذيرش: 27/01/1399
چکیده
بحث از اصالت فرد و اجتماع، مسئله‌ای کهن در قلمرو فلسفة سیاسی است. این دانش، در مقام کشف از واقع درپی تحلیل بنیادهای حقیقی اصالت اجتماع و یا اصالت فرد در عالم خارج می‌باشد. نگرش به این مسئله از منظر فقهی که سابقة چندانی ندارد، خاستگاه متفاوتی را تداعی می‌نماید؛ زیرا در علم فقه به دنبال کشف از واقعیت اصالت فرد و اجتماع نخواهیم بود، بلکه درپي اين پرسش است که آیا در تدوین اعتباریات فقهی و انشائات مطروح در آن، اجتماع بماهو اجتماع مطمح‌نظر و خطاب تکالیف قرار گرفته است، یا خیر؟ شهید آیت‌الله صدر، به‌عنوان یکی از فقیهان روشنفکر معاصر، بر اساس نظریة نظام‌سازی فقهی خود، نگاهی متفاوت به اصالت‌پنداری هویت اجتماعی در فرایند استنباط فقه نظام دارد. اين نظريه می‌تواند در حوزة سیاست‌گذاری فرهنگی، به‌مثابة یک مبنای مهم فقهی مورد واکاوی قرار گیرد. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به این موضوع مي‌پردازد.
کلیدواژه‌ها: اجتماع، فقه، فرهنگ، سیاست‌گذاری، صدر.
