تبیین بداهت حسن عدالت با تکیه بر مفهوم و جایگاه عدالت در نظام ارزش‌ها
* قاسم ترخان / دانشيار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی Tarkhan@iict.ac.ir
محمدتقي نظريان مفيد / دکترای اقتصاد اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی nazarianmofid@yahoo.com
دريافت: 21/12/1398 ـ پذيرش: 16/06/1399
چکيده
از پرسش‌های مهم مرتبط با حوزۀ علم کلام و مباحث معرفت‌شناسانه در موضوع عدالت، آن است که چگونه می‌توان بر حسن، عدالت معرفت یافت؟ نوشتار حاضر درصدد است با استفاده از روش کتابخانه‌ای در گردآوری اطلاعات و همچنین به‌کارگیری روش توصیفی ـ تحلیلی در پردازش اطلاعات به این پرسش پاسخ گوید.
دستاورد پژوهش را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد که اولاً ادراک حسن عدالت و قبح ظلم امری بدیهی است؛ ثانیاً رأی بر بداهت آن منوط به درک صحیح از مفهوم عدالت و همچنین جایگاه آنها در هندسۀ نظام ارزش‌هاست؛ با این توضیح که با تبیین صحیح مفهوم عدالت به‌مثابۀ «وضع بایسته و مطلوب» و جایگاه عدالت به‌عنوان نظام چینش مطلوب ارزش‌ها در کنار هم (نه در کنار عدالت)، حسن آن بالبداهه و بدون نیاز به هیچ استدلال مکمل نتیجه خواهد شد.
كليد‌واژه‌ها: حسن و قبح، حسن بدیهی عدالت، نظام ارزش‌های اخلاقی.
