سه‌گانه‌هاي سلوكي در عرفان اسلامي و مسيحي
سال هشتم، شماره دوم، پياپي 15، پاييز و زمستان1397
علیرضا کرمانی/ دانشیارگروه عرفان مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خمینی ره Kermania59@yahoo.com
دريافت: 19/07/1398 - پذيرش: 03/10/1398
چکيده
بحث دربارة سلوک و مراتب آن، در عرفان اسلامی و مسیحی مورد توجه قرار گرفته است. به‌طور‌کلی در این دو عرفان، حرکتی از ظاهر به باطن مطرح است که سلوک عرفانی نام دارد و همچون هر حرکت دیگری امری تدریجی است. در این نوع سلوک، سه عنصر مبدأ و منتها و وسطی وجود دارد. تصویر این سه‌گانه در نفس‌الامرِ حرکت، سه‌گانه‌ای نفس‌الامری را در مراتب سلوک سالک ایجاب می‌کند که در عرفان اسلامی و مسیحی بدان پرداخته شده است. سه‌گانة تهذیب، اشراق و اتحاد در عرفان مسیحی به‌نحوی برابر است با سه‌گانه‌های مطرح در عرفان اسلامی: مقامات اسلامی، ایمانی و احسانی؛ عوام، خواص و خاص الخواص؛ شریعت، طریقت و حقیقت؛ علم‌الیقین، عین‌الیقین و حق‌الیقین؛ و تعلق، تخلق و تحقق.
کلید‌واژه‌ها: عرفان، عرفان اسلامی، عرفان مسیحی، سلوک، مراحل سلوک، تثلیث سلوکی.
