محدوديت‏هاي فلسفي بهره‏گيري از نظريه‏بازي‏ها در تحليل‏هاي تعاملي اقتصاد اسلامي

سال هفتم، شماره دوم، پياپي 14، بهار و تابستان 1395

محمدهادي زاهدي‏وفا/ دانشيار دانشکده معارف اسلامي و اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام                  Zahedi@isu.ac.ir

محمدمهدي عسکري/ دانشيار دانشکده معارف اسلامي و اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام               M.askari@isu.ac.ir

محمد نعمتي/ استاديار دانشکده معارف اسلامي و اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام                        Nematy@isu.ac.ir

مهدي موحدي بک نظر/ دکتري علوم اقتصادي، پژوهشگر مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام         Movahedi@isu.ac.ir

دريافت: 25/11/1394 ـ پذيرش: 20/05/1395

چكيده

گسترش استفاده از نظريه بازي‏ها در اقتصاد زمينه ساز استفاده بيشتر از تکنيک هاي رياضي در تحليل رفتارهاي تعاملي بوده است. در اين بين محققان اقتصاد اسلامي همچون ساير اقتصاددانان از زبان يا ابزار رياضياتي (به ظاهر خنثي) براي تحليل رفتارهاي تعاملي مورد مطالعه خود در اقتصاد اسلامي بهره مي‏برند. اما به نظر مي‏رسد نظريه بازي‏ها آنگونه که ادعا مي‏شود خنثي نباشد. در اين مقاله به بررسي اين سوال مي پردازيم که در صورت امکان استفاده از اين نظريه براي تبيين‏ موضوعات مطرح در اقتصاد اسلامي، چه ملاحظاتي بايد مد نظر قرار گيرد؟ بنا به فرضيه مقاله، استفاده از نظريه بازي هاي در تحليل هاي تعاملي اقتصاد اسلامي با برخي محدوديت هاي فلسفي روبرو است. يافته هاي تحقيق حاکي از مبتني بودن نظريه بازي ها بر چهار مبناي فلسفي (1) تقدم فهم سازگار بر صدق تجربي؛ (2) ابزارگرايي بدون پيش‏بيني قابل قبول و (3) تقدم صدق صوري مبتني بر اصول موضوعه بر صدق تجربي و (4) تمسک به عقلانيت ابزاري مي باشد. وابستگي اين نظريه به مباني قابل مناقشه فوق محدوديت هايي را براي کاربرد آن در مطالعات اقتصاد اسلامي ايجاد مي نمايد. بر اين اساس، محققان اقتصاد اسلامي پيش از استفاده از نظريه‏بازي‏ها بايد از آثار پذيرش اين مباني بر نتايج تحليل خود آگاه باشند.

کليدواژه ها: نظريه‏بازي ‏ها،‏ اقتصاد اسلامي، مباني فلسفي اقتصاد، روش شناسي

طبقه ‏بندي JEL: B00, B40, C02, C18, C70 ،، P4.

---

 

افزودن به سبد خرید