تأثير ابزارهاي تأمين مالي اسلامي (مشاركتي و مبادله‌اي) بر سودآوري بانك‌هاي خصوصي ايران

سال نهم، شماره دوم، پياپي 18، بهار و تابستان 1397



محمد رجائی باغسیائی / استاديار دانشگاه علامه طباطبائی    m.rajaei1392@gmail.com

اویس محرم اوغلی / کارشناس‌ارشد رشته بانکداری اسلامی، دانشگاه علامه طباطبائی    oveise@yahoo.com

مجید علیرضایی / کارشناس‌ارشد رشته بانکداری اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی    majidalirezaee.70@gmail.com

دريافت: 16/02/1397 - پذيرش: 23/06/1397.



چکیده

با توجه به گذشت بیش از سه دهه از اجرای قانون بانکداری بدون ربا در کشور، نیاز به بررسی کارکرد این سیستم جهت شناخت بیشتر نحوه عملکرد و اصلاح و ارتقا آن، ضروري است. این پژوهش به بررسی تأثیر ابزارهای تأمین مالی اسلامی مشارکتی و مبادله‌ای بر سودآوری شانزده بانک خصوصی در سال‌هایی که از این عقود استفاده نموده‌اند، با استفاده از روش داده‌های جدولی نامتقارن پرداخته و سهم عقود مختلف از تسهیلات اعطايی بانک‌های خصوصی بر نرخ بازدهی دارایی‌ها (ROA) به‌عنوان شاخص سود‌آوری بانک‌ها، برازش گردیده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که عقود مشارکتی (مضاربه و مشارکت مدنی)، به صورت مستقیم با سودآوری بانک‌ها رابطه معنادار دارند؛ درحالی‌که عقود مبادله‌ای رابطه معناداری با سودآوری بانک‌ها (شاخص بازده دارایی‌ها) ندارند. در ضمن، ضرایب متغیرهای مجازی که برای سنجش اثرگذاری شرایط خاص در سال‌های 89-92 وارد مدل شده بود، بی معنی بودکه نشان‌دهنده عدم تأثیر شرایط خاص چهار سال مزبور بر نتیجه مدل می‌باشد.

کلیدواژه‌ها: بانک اسلامی، تأمین مالی اسلامی، داده‌های جدولی نامتقارن، سودآوری.

طبقه‌بندی JEl: P4، G24، G21.