بررسي فقهي استخراج و مبادلۀ رمز ارزها با تمركز بر شبكۀ «بيت كوين»
سال دهم، شماره دوم، پياپي 20، بهار و تابستان 1398
محسن خردمند / طلبۀ سطح 4 حوزۀ علميه shamimeazadi313@gmail.com
دريافت: 24/01/1398 ـ پذيرش: 04/06/1398
چکيده
معرفي و گسترش رمز ارزها، زمينه طرح سؤال‌هاي فقهی متعددي را فراهم آورده است. در اين مقاله با استفاده از روش تحليلي به تحلیل فقهی فعالیت‌های مورد انجام در فرایند تولید (استخراج) و مبادلۀ این ارزها، با تمرکز بر شبکۀ بیت‌کوین مي‌پردازيم. بر اساس يافته‌هاي پژوهش، تجارت رمزارزها در صورت رعايت شروط عمومی معاملات تجاري، از نظر فقهي مجاز است. مالکیت رمز ارزها را مي‌توان در قالب «تلاش برای رمزگشایی و حیازت پاداش دریافتی از شبکه» تفسير كرد. در معاملۀ این ارزها امکان مراعات شرایط متعاقدین، عوضین و انشاء معاطاتی تملیک وجود دارد. برخي اشکالات طرح شده پیرامون تجارت رمزارزها و از جمله بیت کوین؛ همچون «پول‌شویی»، «ايجاد حباب ارزی»، «کاهش ارزش پول ملي»، «اکل مال به باطل بودن»، «غرری و ضرري بودن خرید آن»، نمی‌تواند مبناي عدم مشروعيت تجارت رمزارزها باشد. با اين وجود، استفاده از رمز ارزها با چالش‌هایی همچون مصرف برق دولتی و مشارکت با محجورین در استخرهای ماینینگ روبرو است. حاکم شرع می‌تواند با احراز اثرات منفی توسعه رمز ارزها در بازار و مفاسد اقتصادی، اخلاقی و امنیتی احتمالي، استخراج و خرید و فروش آن را با صدور حکم حکومتی محدود یا ممنوع كند.
کلیدواژه‌ها: رمز ارز، ارز مجازی، ارز دیجیتال، بیت‌کوین.
طبقه‌بندي JEL: F31, K230, K290.
