مشروعيت درآمدزايي «ريسک و مخاطره» در بازارهاي مالي از ديدگاه فقه اماميه
سال چهارم، شماره اول، پياپي هفتم، پاييز و زمستان 1391، ص 115 ـ 141
Ma'rifat-e Eghtesadi-e Islami, Vol.4. No.1, Spring & Summer 2012-13
محمد‌کاظم بکتاش*
چکيده
تبيين نقش ريسك و مخاطره در درآمد زايي يكي از مباحث مهم مالي و بانكداري اسلامي بانكداري اسلامي است. در اين مقاله با استفاده از روش كشفي شهيد صدر به بررسي اين سوال مي‌پردازيم كه آيا ريسك مي‌تواند منشاء استحقاق درآمد شود؟ در اين بررسي به دو فرضية «مشروعيت درآمد زائي ريسک و مخاطره» و «رابطه مستقيم بين ميزان ريسك پذيري با عايدي» از ديدگاه فقه اماميه مي‌پردازيم. يافته‌هاي مقاله نشان مي‌دهد كه مشروعيت درآمد زايي ريسك و مخاطره را مي‌توان از تحليل روبناهايي چون قاعده تابعيت خراج از ضمان، قاعده تابعيت منفعت از ضرر، قاعده عدم استحقاق سود از دارائي ضمانت نشده، قاعده تلازم بين منفعت و خسارت و همچنين ممنوعيت ربا استخراج كرد. همچنين اين روبنا‌ها بيانگر رابطه مثبت بين تغييرات ريسك و مخاطره با تغييرات عايدي از ديدگاه فقه اماميه مي‌باشد.
کليد واژه‌ها: ريسک، مخاطره، ضَمان، درآمد‌زائي، بازارهاي مالي، بانكداري اسلامي.
طبقه بندي: G32, D81
* كارشناسي ارشد اقتصاد مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني Nashrieh@qabas.net
دريافت: 16/4/1391 ـ پذيرش:29/7/1391
