روش‌شناسي فقه نظريات اقتصادي از منظر شهيد صدر

سال چهارم، شماره دوم، پياپي 8، بهار و تابستان 1392، ص 5 ـ 28

حسن‌آقا نظري / استاد اقتصاد اسلامي و عضو هيئت علمي پژوهشگاه حوزه و دانشگاه      hnazari@rihu.ac.ir   

مهدي خطيبي / دانشجو دكتري فلسفة اقتصاد اسلامي مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني   m.kh47@yahoo.com

دريافت: 12/11/1391ـ پذيرش: 30/5/1392

چكيده

يكي از مهم‌ترين رسالت‌هاي فقه حكومتي ارائة مباني تدوين سیاست‌های اقتصادي دولت اسلامی است. انجام اين مهم مستلزم ارائة روشي مشخص براي كشف نظريات اقتصادي اسلام از منابع اسلامي است. بدون شک شهید صدر اولین فقیهی است که پا به این عرصه نهاده و با پایه‌گذاری روش فقه نظریات، اقدام به کشف نظریات اقتصادی نموده است. اين مقاله با استفاده از روش توصيفي- تحليلي به بررسي روش فقه نظريات اقتصادي از ديدگاه شهيد صدر مي‌پردازد. يافته‌هاي مقاله نشان مي‌دهد كه روش پيشنهادي شهيد صدر مستلزم در نظر گرفتن احكام و مفاهيم اقتصادي به عنوان روبنا و كشف اصول و نظريات اقتصاد اسلامي به عنوان زير بناست. اين روش زمينة استخراج نظريات اقتصاد اسلامي و در نتيجه، سياست‌گذاري كلان اقتصادي دولت اسلامي را فراهم مي‌آورد. در اين مقاله اشكالات مطرح شده نسبت به اين روش از جمله مشكل حجيت، و شبهه ابتناء آن بر استحسان و قياس، مورد نقد و ارزيابي قرار گرفته است.

كليد واژه‌ها: فقه نظریه، اقتصاد اسلامی، مکتب اقتصادی، نظام اقتصادی    

طبقه‌بنديJEL: B41, H73

افزودن به سبد خرید