«تداخل وجودى» خداوند و مخلوقات

فصل نامه اى علمى ـ پژوهشى در زمينه علوم فلسفى پاييز 1394

سيدمحمدمهدى نبويان / دانشجوى دكترى فلسفه مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره    nabavian2565@anjomedu.ir

غلامرضا فياضى / استاد فلسفه مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره

دريافت: 2/9/93               پذيرش: 4/4/94

چكيده

يكى از مباحث مهمى كه دانشمندان علوم دينى را متوجه خود ساخته، «رابطه مخلوقات با خداوند»  است. فيلسوفان و عرفا نيز در اين مسئله اظهارنظر كرده و مطابق مبانى خويش به تبيين رابطه  مخلوقات با خداوند پرداخته اند. تداخل وجودى يكى از نظرات بديعى است كه ديدگاهى تازه را در  اين مسئله مطرح ساخته است. مطابق اين نظريه، وجود نامتناهى خداوند در عين آنكه در همه  ساحت ها و مواطن وجودى حاضر است و هيچ موطنى خالى از وجود وى نيست، منافاتى با وجود  حقيقى مخلوقات نخواهد داشت؛ به گونه اى كه وجود خداوند متداخل در مواطن وجودى مخلوقات  خواهد بود. مطابق اين نظريه، مخلوقات نيز مانند خداوند وجود حقيقى دارند؛ اما موطن وجودى  آنها جدا از موطن وجودى خداوند نخواهد بود؛ زيرا در غير اين صورت مستلزم تناهى وجودى  خداوند است، بلكه مخلوقات در همان موطن وجودى خداوند داخل اند؛ به نحوى كه هر معلولى به  اندازه و مرتبه وجودى خود متداخل با وجود خداوند است. اين مقاله با بيان دقيق معناى تداخل و  تفاوت آن با الفاظ قريب المعنى به تبيين نظريه تداخل وجودى پرداخته و در پايان شواهدى از آيات  و روايات نيز براى آن بيان كرده است.

 

كليدواژه ها: رابطه خداوند و مخلوقات، تداخل، تداخل اجسام، تداخل وجودى، اجتماع و حلول.

 

---

 

افزودن به سبد خرید