بررسى برهان صديقين صدرالمتألهين

فصل نامه اى علمى ـ پژوهشى در زمينه علوم فلسفى تابستان 1395

احمد محمدى پيرو / دكترى حكمت متعاليه مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره              peyro114@yahoo.com

دريافت: 15/11/93               پذيرش: 18/7/94

 

چكيده

معيار برهان صديقين از نگاه صدرالمتألهين اين است كه از اصل وجود آغاز شود. چيزى غير از واجب تعالى اصل وجود نيست. بنابراين در اين برهان استدلال از ذات به ذات صورت مى گيرد. گرچه ظاهر اين تعبير مصادره به مطلوب است، در واقع چنين نيست؛ زيرا پس از نظر به اصل وجود مى فهميم كه اصل وجود با واجب يكى است و استدلال از ذات به ذات صورت گرفته است؛ نه اينكه از قبل، وجود واجب مفروض باشد تا مستلزم تناقض و مصادره گردد. اين استدلال، برهان «لمّ» نيست، چون واجب علت و سببى ندارد تا مشمول ملاك اين گونه براهين شود. اين در صورتى است كه معيار «لمّيت» را عليت خارجى بدانيم. ازاين رو مى توان آن را برهان شبه «لمّ» دانست؛ از اين جهت كه افاده يقين مى كند. همچنين مى توان از راه تعميم برهان «لمّى» به عليت هاى تحليلى، اين برهان را نيز «لمّى» دانست و ازآنجاكه عليت تحليلى نيز عليت حقيقى است، «لمّ» بودن آن نيز حقيقى خواهد بود.

 

كليدواژه ها: برهان صديقين، اثبات واجب الوجود، اصل وجود، حقيقت وجود، استدلال از ذات به ذات.

 

---

 

افزودن به سبد خرید