تطبيق فرشتگان بر مجردات در فلسفه اسلامى

فصل‏نامه‏اى علمى ـ پژوهشى در زمينه علوم فلسفى پاييز 1395

عليرضا كهنسال / استاديار گروه فلسفه و حكمت اسلامى دانشگاه فردوسى مشهد  kohansal-a@ferdowsi.um.ac.ir      

امير راستين / دانشجوى دكترى حكمت متعاليه دانشگاه فردوسى مشهد           rastinamir@yahoo.com

دريافت: 11/2/94               پذيرش: 17/3/95

 

چكيده

در نگاه فيلسوفان مسلمان، همواره مجردشناسى و فرشته‏شناسى دو موضوع متلازم بوده و مجردات بر فرشتگان تطبيق داده شده‏اند. حكما از سويى با توجه به شواهد متعدد نقلى مؤيد تجرد فرشتگان، قائل به تجرد آنها شده‏اند و از سوى ديگر، با نگاه به الگوهاى مختلف هستى‏شناسانه خويش، ضمن تبيين جايگاه مجردات در اين نظام‏ها، فرشتگان را با همين موجودات مجرد، مطابق دانسته‏اند. در اين نوشتار نخست با تعريف موجود مجرد، بيان اقسام آنها و ويژگى‏هايشان، تصويرى اجمالى از مجردشناسى فلسفه اسلامى ارائه مى‏شود و سپس با بيان نصوص دال بر تطبيق فرشته بر مجرد توسط فلاسفه بزرگ مسلمان، اصل تحقق اين تطبيق تأييد مى‏گردد. داورى نهايى، حاكى از آن است كه روى‏هم‏رفته و با توجه به ويژگى‏هاى مشترك ميان فرشته و مجرد، چنين تطبيقى تأييدپذير است و ديگر بار، مطابقت عقل و شرع به اثبات مى‏رسد؛ اگرچه در تطبيق افراد جزئى فرشته بر مصاديق خاص مجردات، بايد جانب احتياط را رعايت كرد.

 

كليدواژه‏ها: فرشتگان، مجردات، تطبيق فرشته بر مجرد، فلسفه اسلامى، ويژگى‏هاى مشترك.

 

---

 

افزودن به سبد خرید