تحليل و بررسي ديدگاه علامه طباطبائي درباره اولي بودن حمل ميان جنس و نوع

معرفت فلسفي ـ شماره 63 ـ بهار 1398

رضا حصاری / دانشجوی دكتري فلسفه اسلامي دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام    Yazahra2233@gmail.com

داود حیدری / استادیار دانشگاه علوم اسلامی رضوي     Dheidari4@gmail.com

دريافت: 10/08/97                  پذيرش: 14/02/98

چکيده

برخی آثار ابن‌سینا و شاگردان وی بر اولی بودن حمل میان انسان و حیوان اشاره دارند؛ اما با معنایی بسیار متفاوت نسبت به آنچه علامه طباطبائی بیان می‌کند؛ به‌گونه‌ای‌که حمل اولی در آثار ابن‌سینا و پیروان وی، نسبت به آنچه صدرالمتألهين و علامه طباطبائی بیان کرده‌اند، اشتراک لفظی دارد. دیدگاه علامه طباطبائی مبتنی بر حمل اولی بودن میان جنس و نوع است. اعم بودن محمول نسبت به موضوع و در نهایت عدم اتحاد مفهومی موضوع و محمول، اشکالی اساسی بر این دیدگاه می‌باشد؛ لکن توجه به اعتبار نمودن وجود عینی در حمل اولی و تأمل در اصالت وجود، می‌تواند راهی برای پاسخ‌گویی به این اشکالات باشد. کاشفیت حمل میان مفاهیم ذهنی نسبت به خارج، در حمل اولی و عدم انحصار این حمل در حوزه مفاهیم ذهنی، موجب نگرشی تازه به حمل اولی ذاتی خواهد شد. علاوه بر آن، نقش وجود در حمل اولی و اعتبار نمودن وجود، حتی در حوزه ذاتیات شیء، بر اساس اصالت وجود و دیدگاه نهایی حکمت متعالیه تبیین‌پذیر است. در نهایت پس از بررسی اشکالات مطرح‌شده، این دیدگاه قابل دفاع است.

کلیدواژه‌ها: حمل اولی، جنس، نوع، اصالت وجود، وجود عینی.

---

افزودن به سبد خرید