سخن نخست / سردبير

سخن نخست

خدا، انسان و جهان، سه موضوع محوري در انديشه بشر هستند كه همواره در طول تاريخ و در بيشتر جوامع انسانى، پرسش‏هاي مهمي را برانگيخته‏اند. در اين ميان، شناخت انسان و تبيين ماهيت وى، معمايي شده است كه دانشمندان فراواني را در رشته‏هاي مختلف علمي به خود سرگرم ساخته است، اما به دليل پيچيدگي ماهيت انسان و رمز و رازهاي نهفته در آن، هنوز پاسخ قانع‏كننده‏اي به پرسش‏هاي اساسي درباره چيستي وي داده نشده است. از جمله دانش‏هايي كه به بررسي انسان و ويژگى‌هاي او مى‌پردازد، علوم انساني تجربي و فلسفه‏هاي مضاف آن، علم‏النفس فلسفى، خودشناسى، فلسفه اخلاق، عرفان، فلسفه علوم اجتماعي و... است. هر كدام از اين دانش‏ها، از زاويه‏اي ويژه انسان و جنبه‏هاي وجودي او را بررسي كرده‏اند. به نظر مى‌آيد بررسي انسان از منظر دين، نكته‏هاي جالبي را درباره ماهيت انسان و جنبه‏هاي وجودي او فرا روي انديشمندان قرار دهد؛ زيرا در اديان الهي به ويژه دين مبين اسلام، توجه خاصي به انسان شده است؛ به گونه‏اي كه آفرينش جهان هستى، فرستادن پيامبران، نزول كتاب‏هاي آسماني همه و همه، بر محور وجود انسان صورت گرفته است تا هم، زمينه شناخت هرچه بيشتر وي را فراهم كنند و هم راه رسيدن انسان به كمال حقيقى‌اش را هموار سازند.

متأسفانه در عصر حاضر، با وجود همه موفقيت‏هاي علمى، صاحبان قدرت و اداره كنندگان جوامع انسانى، برنامه‏هاي گوناگوني در دست دارند كه با هدف‏هاي انساني ناسازگار است و آينده بشريت را به صورت جدي تهديد مى‌كند. در آستانه قرن بيست و يكم، نگرانى‌ها و بحران‏هايي مانند وحشت از جنگ هسته‏اى، آلودگي محيط زيست، سوءاستفاده از داروها، تروريسم دولتي و غير دولتى، گرسنگى، بيمارى‌هاي رواني و... گريبان بشر را گرفته است. اين نگرانى‌ها نه‏تنها موانعي بر سر راه شناخت وي ايجاد كرده، بلكه بحران‏هاي خطرناكي را نيز فرا روي او نهاده است. شايد درك بهتري از ماهيت انسان، راه مناسبي را براي حل اين مشكلات پيشنهاد دهد. آبراهام مازلو در جايي مى‌نويسد: «انسان عامل اصلي مشكلات جهان است؛ به گونه‏اي كه با اصلاح او همه چيز اصلاح مى‌گردد». (مزلو، 1957م)

درك صحيح از خود و ديگران، ما را براي برخورد منطقي و معقول با گرفتارى‌هاي جديد زندگي آماده مى‌كند. اهميت اين شناخت حتي از همه پيشرفت‏هاي فني و يا آموختن بالاترين معيارهاي زندگي بيشتر است. تاريخ همواره نشان داده است كه هرگاه دست‏آوردهاي علمي در دست انسان‏هاي نادان و بدبين قرار گرفته، نتايج فاجعه‏آميزي به بار آمده است. از اين رو، چون برآورده شدن بزرگ‏ترين آرزوي انسان در گرو شناخت بيشتر وي از خود است، بررسي انسان از نگاه حوزه‏هاي گوناگون معرفتي از جمله دين و روان‏شناسى، شايسته است، مهم‏ترين تلاش همه انديشمندان و پژوهشگران، به ويژه انديشمندان اين دو حوزه معرفتى، مسئله انسان‏شناسي باشد.

خوش‏بختانه با لطف خداوند منان و تلاش گروهي همكاران و صاحب‏نظران، اين شماره مجله روان‏شناسي در تعامل با دين آماده چاپ است. در اين شماره، موضوع‏هايي همچون: دين و بهداشت روان، نقش نماز در آرامش روان، نقش رفتارهاي ديني در بهداشت روانى، بررسي و نقد رويكرد فرويد به دين، بررسي هوش و شخصيت طلاب موفق و ناموفق، روان‏شناسي اينترنت و... تقديم مى‌گردد. اميد است كه با طرح ديدگاه‏هاي عالمانه خود، ما را در اين تلاش علمي ياري كنيد.

عليه توكلت و اليه انيب

سردبير

افزودن به سبد خرید