الگوي كنترل پرخاشگري بر اساس آموزه‌هاي ديني
سال ششم، شماره چهارم، پياپي 24، زمستان 1392، ص 81 ـ 105
مجيد جعفري هرفته / كارشناس ارشد روان‌شناسي باليني مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) majidjafari@gmail.com
محمدرضا احمدي / استاديار گروه روان‌شناسي مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) M.R.Ahmadi313@Gmail.com
دريافت: 25/ 11/ 1391ـ پذيرش: 20/ 5/ 1392
چکيده
پژوهش حاضر به هدف شناسايي و ارائه الگوي مهار پرخاشگري با تکيه بر آموزه‌هاي ديني بود که با روش تحقيق توصيفي-تحليلي انجام گرفت. بدين منظور، آيات و روايات مربوط به پرخاشگري، از منابع اسلامي به شيوة کتابخانه‌اي گردآوري، سپس روايات به صورت موردي بررسي و تبيين روان‌شناختي از آنها صورت گرفت. راهکارهاي ارائه‌شده در هر روايت استخراج و در پايان با استفاده از آنها، در يک چيدماني منطقي و فرآيندمدار، الگوي مورد‌نظر پيشنهاد گرديد. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد، در الگوي حاضر فرد با چهار حوزة شناخت، رفتار، هيجان و معنويت مرتبط است. الگوي حاضر حکايت از آن دارد که مهار پرخاشگري از يک رفتار، در حوزه رفتار شروع مي‌شود و موجب وقفه در بروز رفتار پرخاشگرانه مي‌شود و اين زمينه‌اي است براي استفاده از راهکارهاي شناختي در جهت تصحيح افکار و به دنبال آن، هيجان فروکش مي‌کند. در‌نتيجه، شخص به خويشتن‌داري مي‌رسد که نتيجه آن، مهار رفتار پرخاشگرانه در موقعيت ناخوشايند است. استفاده از راهکارهاي معنوي در حوزه‌هايي مانند رفتار و شناخت، فرد را با حوزه معنوي پيوند مي‌دهد و زمينه‌اي براي تقويت و تسريع در مهار پرخاشگري فراهم مي‌کند.
کليدواژه‌ها: پرخاشگري، خشم، الگو، آموزه‌هاي ديني، کنترل پرخاشگري.
