تبيين سازه خودمهارگري بر‌اساس انديشه اسلامي

سال هفتم، شماره اول، پياپي 25، بهار 1393

? حميد رفيعي‌هنر / دانشجوی دکتری روان‌شناسی عمومی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی  hamidrafii2@gmail.com

مسعود جان‌بزرگي / دانشیار گروه روان‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه                         anbo@rihu.ac.ir

عباس پسنديده / استادیار پژوهشکده اخلاق و روان‌شناسی پژوهشگاه علوم حدیث             pasandide@hadith.net

سيدکاظم رسول‌زاده طباطبايي / دانشيار گروه روان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس      rasool134@yahoo.com

دريافت: 27/8/1392 ـ پذيرش: 2/2/1393

چکيده

اين پژوهش با هدف توصيف و تحليل خودمهارگري با دو رويکرد روان‌شناسي و اسلامي و طراحي سازه خودمهارگري بر‌ اساس انديشه اسلامي انجام شده است. روش پژوهش از نوع توصيفي-تحليلي و همبستگي مي‌باشد. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه خودمهارگري در ادبيات روان‌شناسي با چندين اصطلاح ديگر ارتباط دارد: خودمهارگري زيرمجموعه دو مفهوم «خودنظم‌بخشي» و «کنش اجرايي خود» بوده، و با مفاهيم قدرت اراده، خودانضباط‌دهي، خودداري، و مديريت خود، مترادف بوده و مفاهيم تأخيرارضاء، تعالي، و بازداري پاسخ از نشانه‌ها و لوازم آن به‌شمار مي‌آيند. سازه خودمهارگري اسلامي، داراي دو سطح است: سطح اول، شامل دو مؤلفه «شناخت» و «بازدارندگي» است که از دو مفهوم عقل و تقوا استنباط شده است. سطح دوم، داراي هفت مؤلفه خودنظارتگري، هدف‌شناسي، مؤلفه انگيزشي، مهار رفتاري، مهارشناختي، مهار ‌هيجاني، و مهار ‌تداوم‌بخش مي‌باشد. روايي محتواي سازه مذکور توسط كارشناسان ديني تأييد شده است و ضريب همبستگي نظرات آنان در سطح آلفاي 001/0 معنادار است.

کليد‌واژه‌ها: خودمهارگري، خودنظم‌بخشي، ساختار اسلامي، مهار خويشتن، اراده، مديريت خود.

 

افزودن به سبد خرید