روابط بين‌فردي درون خانواده و دينداري نوجوانان: ارائۀ يك مدل ساختاري
سال دوازدهم، شماره سوم، پياپي 47، پاييز 1398
محمد خدایاری‌فرد / استاد گروه روان‌شناسي تربيتي و مشاوره دانشگاه تهران Khodayar@ut.ac.ir
باقر غباری‌بناب / استاد گروه روان‌شناسي و آموزش كودكان استثنايي دانشگاه تهران bghobari@ut.ac.ir
الهه حجازی / دانشیار روان‌شناسي و علوم تربيتي دانشگاه تهران
رامین هاشمی گشنیگانی / کارشناسی ارشد روان‌شناسي دانشگاه تهران r_hashemi69@ut.ac.ir
دريافت: 25/02/1395 ـ پذيرش: 05/07/1395
چکیده
اين پژوهش با هدف ارائۀ الگوی معادلۀ ساختاری دینداری نوجوانان، بر اساس روابط بین‌فردی درون خانواده انجام شد. براي دستیابی به این مهم، تعداد 722 دانش‌آموز دبیرستانی (49 درصد دختر و 51 درصد پسر)، با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای از شهر تهران انتخاب و به مقیاس دینداری نوجوانان، سیاهۀ سبک‌های دلبستگی (AAI)، مقیاس ادراک از سبک‌های فرزندپروری والدین (POPS) و پرسش‌نامه‌های محقق‌ساختۀ تقویت دینداری و الگوگیری از دینداری والدین پاسخ دادند. روش پژوهش در طرح‌های توصیفی ـ همبستگی، از نوع الگوی معادلات ساختاری قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد كه اثرات مستقیم سبک‌های دلبستگی ایمن، اضطرابی / اجتنابی، اضطرابی / دوسوگرا و تقویت دینداری بر دینداری نوجوانان معنا‌دار است. همچنین، اثرات غیرمستقیم سبک‌های دلبستگی ایمن، اضطرابی / اجتنابی، تقویت دینداری، مشارکت‌جویی والدین و حمایت از خودمختاری، از طریق میانجی‌گری الگوگیری از والدین با دینداری نوجوانان معنا‌دار است. در نتیجه می‌توان گفت: نحوۀ تعامل والدین با فرزندان، به شیوه‌های مستقیم و غیرمستقیم، رشد دینداری در نوجوانان را دستخوش تحول می‌سازد و نقش پویایی در شکل‌گیری و رشد باورهای دینی، عواطف دینی و رفتارهای دینی آنان ایفا می‌کند.
کلیدواژه‌ها: سبک‌های دلبستگی، سبک‌های فرزندپروری، الگوبرداری، تقویت، مدل‌یابی معادلات ساختاری.
