ماهنامه علمى ـ ترويجى در زمينه علوم انسانى تير 1396
اسماعيل سلطانى بيرامى / استاديار مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره soltani@qabas.net
مريم شمخانى / دانشجوى دكترى علوم و معارف قرآن جامعه الزهرا عليهاالسلام shamkhani387@gmail.com
دريافت: 19/10/95 پذيرش: 31/2/96
چكيده
در جملات شرطى، دو ركن اساسى «شرط» و «جواب شرط» وجود دارد كه از نظر معنا، متوقف بر يكديگرند. گاهى ركن جواب شرط در اين جملات حذف مى شود كه بايد براى تكميل فهم معنا، به حكمت آن پى برد. از نظر فصاحت و بلاغت، لفظ مذكور بايد بر محذوف دلالت كند تا جملات معماگونه نباشد. مقاله حاضر با روش توصيفى ـ تحليلى، نشانگرها و حكمت هاى حذف جواب شرط در قرآن كريم را بررسى كرده است. برخى از نشانگرهاى حذف جواب شرط عبارت است از: وضوح و روشنى جواب، تكرار جواب در آيات قبل، دلالت جمله بر محذوف، وجود تعليل و دلالت مقام. بعضى از حكمت هاى حذف جواب شرط هم شامل بيان عظمت، تهويل، نشان از زشتى محذوف، و بيان شگفتى است.
كليدواژه ها: شرط، جواب شرط، نشانگرهاى حذف، حكمت هاى حذف.