شکوفایی اخلاق در پرتو غایات دینی

* عباس قربانی/ استادیار گروه مباني نظري اسلام دانشگاه تهران    ab.ghorbani@ut.ac.ir

علی قنبریان / دکتری مبانی نظری اسلام دانشگاه تهران    Ali.Ghanbarian@alumni.ut.ac.ir 

دريافت: 17/03/99                    پذيرش: 24/07/99

چکيده

در فلسفۀ اخلاق، به‌ویژه پس از کانت این سؤال مطرح شد که آیا انجام فعل اخلاقی به انگیزه‌ای خارج از صِرف تکلیف و الزام اخلاقی، فاقد اعتبار است و ارزش اخلاقی ندارد؟ نوع پاسخ به این پرسش، منشأ تقسیم نظام‌های اخلاقی به دو نحلۀ کلی غایت‌گرا و وظیفه‌گرا شده ‌است. نوشتار حاضر با روش کتابخانه‌ای و توصیفی ـ تحلیلی در پی پاسخ به ‌این پرسش ‌است، و ضمن تدارک پاسخ منفی برای ‌آن، بر وجود غایات به‌عنوان ضمانت اجرایی افعال اخلاقی تأکید ‌می‌‌کند و نوع اخروی آن را ضمن برشمردن مواردی، ارجح ‌می‌‌شمارد؛ به‌ویژه قرب الهی که به‌تناسب عدم‌ تناهی خداوند، نامتناهی بوده و منبعی پایان‌ناپذیر برای ترغیب انسان به انجام فعل اخلاقی و تعالی وجودی است.

كليدواژه‌ها: اخلاق، غایت، غایت‌گرایی، وظیفه‌گرایی، ضمانت، محرک‌های دنیوی و اخروی.

 

افزودن به سبد خرید