بازاندیشی آثار نسب نامشروع در فقه امامیه و نظام حقوقی ـ قضایی ایران

* سیدجلال موسوی‌نسب/ عضو هیئت علمی گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه پیام نور، تهران،‌ ايران    mousavinasab@pnu.ac.ir

عابـدین ﻣﺆمنی/ دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران    abedinmomeni@ut.ac.ir

نادر مختاري افراكتي/ استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان     dr_mokhtariafra@theo.usb.ac.ir

امیرحمزه سالارزایی/ استاد گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان     amir_hsalar@theo.usb.ac.ir

دريافت: 27/11/99                    پذيرش: 11/03/1400

چكيده

نسب ناشی از نکاح شرعی و قانونی مستلزم صحت است و آثاری از قبیل ارث، نفقه، ولایت قهری، حضانت و غیره بر آن مترتب می‌شود. با این حال ممکن است طفلی بی‌گناه در نتیجة عمل زنای والدین قانون‌شکن خود تولد یابد. در استنباط از ماده 1167 قانون مدنی مبنی بر ترتب یا عدم ترتب آثار حقوقی بر نسب چنین کودکی، میان اندیشمندان فقه و حقوق اختلافات نظری عدیده‌ای به ‌وجود آمد و در این خصوص آراء مختلفی نیز از سوی محاکم صادر گردید. در غایت امر این تهافت آراء به صدور رأی وحدت رویه قضایی شماره 617ـ03/04/1376 هیئت عمومی دیوان عالی کشور منتهی گردید. در این جستار که به روش توصیفی ـ تحلیلی و با ابزار کتابخانه‌ای نگارش یافته، سعی شده به بررسی این مسئله در فقه و نظام حقوقی ـ قضایی ایران پرداخته شود. دیدگاه الحاق طفل به زانی که مخالف قول مشهور فقیهان امامیه و مطابق نظر فقهای معاصر می‌باشد و به‌ویژه منطبق با فتوای امام خمینی ره بوده که براساس آن، تحولی عظیم در حقوق ایران به ‌وجود آمد، ترجیح دارد و قوی‌تر است. ازاین‌رو، به دلیل وجود نصّ خاص، غیر از ارث، همة آثار حقوقی بر نسب نامشروع نیز مترتب می‌گردد.

کلیدواژه‌ها: آثار نسب، نسب مشروع، نسب نامشروع، حقوق فرزندان، حقوق کودک.

 

افزودن به سبد خرید