آيتالله علامه محمدتقي مصباح ره
چكيده
حاصل سخنان امام محمدباقر علیه السلام به جابربن يزيد جعفي چنين بود: مؤمن در این دنیا مشغول مبارزه و کشتی گرفتن با نفس است. گاه خداوند متعال توفیق میدهد و او بر نفسش غالب میشود و گاه نفس چیره میشود و او را زمینگیر میکند. خداوند متعال باز هم یاری میکند و مؤمن را به صحنة مبارزه بازمیگرداند تا با تصمیم جدیتر نبرد را از سر گیرد. این فرآيند تا پایان زندگی ادامه دارد. حضرت براي تقویت عزم و ارادة انسان براي مبارزه با نفس و دربارة لغزشگاههایی هشدار دادهاند که شیطان میتواند انسان را به سوي آنها سوق دهد و به کمک هوای نفس موجب سقوط انسان شود. حضرت دربارة لغزشهایی که در گذشته از انسان سر زده است، فرمودند که باید پروندة گناهان را بازخوانی کرد و درصدد توبه و جبران آنها برآمد.
فرض كلام امام علیه السلام، انسان مؤمن بود. کسی که ایمانش استوار است و وارد میدان مبارزه با نفس شده است، باید دقت کند تا شکست نخورد و بر نفس چيره شود. اکنون این پرسش مطرح میشود که ايمان چيست؟ چه مؤلفههایی دارد؟ چگونه به دست ميآيد و حفظ ميشود؟ البته بين ايمان و عمل رابطة تنگاتنگي برقرار است؛ اگر عملِ انسان درست باشد، یعنی از کارهاي حرام و خطا پرهيز کند و عملي را انجام دهد که رضای خداوند متعال را جلب ميکند، ایمان نیز استوار ميشود. ازآنجاکه امام باقر علیه السلام در سخنانشان به اين مباحث تصريح نکردهاند، برای تکمیل بحث از روایتی علوی در نهج البلاغه بهرهمند میشویم.
كليدواژهها: ايمان، چيستي ايمان، عمل اميرمؤمنان علیه السلام، ايمان و عمل.