جست‌وجو در مصداق مجوس: سنجش و نقادي
سال سي‌ام، شماره دوازدهم، پياپي 291، اسفند 1400، ص 79ـ87
نوع مقاله: ترويجي
سجاد واعظي منفرد / استاديار گروه اديان و عرفان دانشگاه سيستان و بلوچستان، زاهدان Sajadvaezi114@theo.usb.ac.ir
دريافت: 27/05/1400 پذيرش: 20/11/1400
چکيده
واژۀ «مجوس» تنها يک‌بار در قرآن به‌کار رفته و گويا برخلاف يهود و نصاري از نظرگاه مفهوم‌شناسي و مصداق‌يابي، نياز به روشنگري بيشتري دارد تا مشخص شود مراد قرآن کريم و پيشوايان دين؛ همچنين فقها، متکلمان و مفسران، از مجوس چه بوده است و آن را بر کدام گروه يا گروه‌هايي انطباق داده‌اند. مقالۀ حاضر به بررسي واژه مجوس و واکاوي مصداق مجوس در منابع تفسيري و تطبيق آن با منابع تاريخي، کلامي و ملل و نحل مي‌پردازد. شيوۀ تحقيق در اين پژوهش، توصيفي تحليلي، با رويکرد معناشناختي، تاريخي و کلامي بوده و مشتمل بر مطالعۀ مقايسه‌اي منابع تفسيري، بررسي منابع تاريخي و کلامي و استخراج و تحليل اطلاعات مربوط به مجوس است. اهميت اين پژوهش از اين روست که ما را با نگاه مصادر اسلامي به دين زرتشتي و پيامبر آن آشنا، و رابطۀ دين زرتشتي را با اصطلاح قرآني مجوس تبيين مي‌کند. يافته‌ها و نتايج تحقيق در مجموعۀ منابع اسلامي نشان مي‌دهد که در اغلب موارد، مصداق اصلي مجوس، زرتشتيان هستند؛ همچنان‌که پژوهش تاريخي و کلامي ما نيز مؤيد اين نظرگاه است.
کليدواژه‌ها: مجوس، تفاسير، تواريخ، زرتشت، قرآن، اسلام.
