ضامن اجراي ارزش‌هاي اخلاقي *
سال سي و يكم، شماره هشتم، پياپي 299، آبان 1401، ص 5ـ7
آيت‌الله علامه محمدتقي مصباح يزدي (ره)
چكيده
تفاوت ارزش‌هاي اخلاقي و حقوقي در اين است که ارزش‌هاي حقوقي ضامن اجراي حکومتی دارند و اگر حق کسي پايمال شود، دستگاه‌هاي حکومتي موظف به پيگيري آن مي‌باشد. افزون بر اين، دستگاه‌های مزبور براي تشويق کساني که حقوق ديگران را رعايت مي‌کنند و ارزش‌هاي حقوقي را محترم مي‌شمارند، پاداش‌هايي در نظر مي‌گيرند، اما در ارزش‌هاي اخلاقي چنين ضامن اجرايي‌ای در کار نیست و ارزش اخلاقيِ هرکاري بر انگيزة دروني فاعل آن مبتني است، نه به ترس از معاقبه و مؤاخذة حکومت. همچنین گاهي بعضي از کارها دو جنبه دارد و از يک جنبه اخلاقي است و از جنبة ديگر حقوقي. بنابراين ممکن است بسياري از کارها خودبه‌خود اخلاقي نباشند، اما اگر به نيت اطاعت خدا انجام شوند، ارزش اخلاقي پيدا کنند. اين مقاله به اين سؤال پاسخ مي‌دهد که اگر ارزش‌هاي اخلاقي ضامن اجراي بيروني ندارد، چه انگيزه‌اي براي رعايت آنها وجود دارد. مکاتب مختلف اخلاقي، درصدد پاسخ به اين پرسش هستند.
كليدواژه‌ها: ارزش‌هاي اخلاقي، ضامن اجراي ارزش اخلاقي، عقل، حد نصاب ارزش اخلاقي.
