نوع مقاله: ترويجي
* سيدمجتبي فقيهي/ كارشناس ارشد تفسير و علوم قرآن مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) yasgole63@yahoo.com
علياوسط باقري/ استاديار گروه تفسير و علوم قرآن مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) bagheri@qabas.net
دريافت: 03/07/1401 پذيرش: 03/11/1401
چکيده
انسان داراي نيازهاي متعددي است که کمّيت و کيفيت برآوردن آنها در رسيدنش به سعادت يا بازماندن از آن اثرگذار است؛ ازاينرو مديريت نيازها از اهميت بسزايي برخوردار است و ازآنجاکه عوامل مختلفي بر نيازهاي انسان مؤثر هستند، براي مديريت نيازها شناسايي اين عوامل ضروري است. در اين مقاله عوامل بيروني تأثيرگذار بر نيازهاي انسان از منظر قرآن تحليل و بررسي ميشود. طبق يافتههاي اين پژوهش: 1. توفيق الهي عاملي مهم در فراهم آوردن زمينههاي لازم براي ترجيح نيازهاي معنوي بر نيازهاي مادي است و برخوردار نبودن از آن موجب انتخاب نادرست در جهتدهي به نيازهاست؛ بهگونهايکه ممکن است فردي در اوج علم به آموزههاي ديني، به سعادت نائل نشود. 2. شيطان با اثرگذاري بر شناختها و گرايشهاي انسان در تشديد و تضعيف نيازهاي انسان نقشآفرين بوده و در مواردي که برآوردن نيازهاي معنوي مستلزم هزينۀ مالي است، با ايجاد ترس از فقر، انسان را از ارتقاي معنوي بازميدارد. 3. خانواده يکي از کانونهاي اصلي تأمين نيازهاي انسان است؛ نياز تکويني فرزندان به رسيدگي و بخش وسيعي از نيازهاي عاطفي زوجين و فرزندان در خانواده تأمين ميشود. 4. معاشرت ميتواند موجب تقويت و تضعيف يک نياز، ايجاد نيازي کاذب يا غير کاذب در انسان گردد. مجالست با اهل گناه در حال اشتغال آنها به گناه، هرچند انسان به گناه آلوده نشود و قلباً هم ناراضي باشد و حضورش تأييد گناهکاران نباشد، بهخاطر تأثير سوئي که در ايجاد يا تقويت گرايش انسان به گناه دارد، امري نکوهيده است.
کليدواژهها: نيازهاي انسان، خانواده، معاشرت، توفيق الهي، شيطان، تزيين، توبه.