فصل نامه فرهنگی
فصل نامه فرهنگی شماره 44

بایگانی نشریه

تكليف، توانايي در بندگي

علي‌اكبر عالميان



در قرآن واژة تکلیف به کار نرفته، اما از مشتقات این مصدر هفت بار در قرآن استفاده شده است.بررسی اجمالی این آیات به همراه تفسیر کوتاهی از آن برای تبیین بحث، مفید می‌باشد.اولین آیه، آیه 233 سوره بقره است که خداوند می‌فرماید: «لا تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلاّ وُسْعَها» در تفسیر مجمع‌البيان در ذیل این آیه آمده است: «لاتكلّف»: موظّف نمى‏شود. «تكليف» يعنى «وادارساختن به كارى سخت». اصل اين واژه، از «كلّف» به‏معناى «آشكارشدن اثر» گرفته شده؛ و تكليف را از آن جهت تكليف مى‏گويند كه انسان را به كارى وادار مى‏كند كه اثر آن كار سخت در انسان پديدار مى‏شود.» درادامه این تفسیر آمده: «وسع»: توان. اين واژه از «وسعت راه» كه امكان رسيدن به هدف در آن هست، برگرفته شده؛ و عكس آن «راه تنگ» است كه امكان رسيدن به هدف از آن نيست...