سال يازدهم، شماره دوم، پياپي 28، پاييز و زمستان 1399
*وليالله نصيري / استاديار گروه اديان و عرفان تطبيقي، دانشگاه شهركرد nasiri@sku.ac.ir
سعيد صفي شلمزاري / استاديار گروه حقوق، دانشگاه شهركرد saeedsafi1360@sku.ac.ir
مسعود قنبري / كارشناسي ارشد الهيات، دانشگاه قم m.ghanbari@yahoo.com
دريافت: 20/12/1398 ـ پذيرش: 20/04/1399
چکيده
«مدارا» به معناي لطف، تساهل، نرمی و دوری از درگیری با فرد به خاطر شّر اوست. در قرآن کریم، مدارا بهعنوان برکت و رأفت یاد شده است. در خانواده و اجتماع، اگر انسان با دیگران مدرا نکند و در سختیها و ناگواریها با عصبانیت و خشم رفتار کند، به اعتماد اجتماعى، صحت تربیتی و اخلاقى خود ضربه خواهد زد. هدف این پژوهش، بررسی قلمروهاي مختلف مدارا در سیرۀ امام علی علیه السلام است که برای جمعآوری اطلاعات، از روش کتابخانهای استفاده شده و دادهها با استفاده از روش توصیفی و تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفته است. يافتههاي پژوهشي حاکي از اين است که در فضلیت مدارا، بسیاری از فضایل مانند خضوع و خشوع، نوعدوستي، صبر و خویشتنداری، کظم غیظ، نداشتن کینهتوزی، دوري از خشم، دوری از جنگ، دوری از ناسزاگویی و سهلگيري وجود دارد.
امام علي علیه السلام، متناسب با شریعت اسلام نگاهش بر آسانگیری بوده است، اما در بعضی مسائل مانند اموال عمومی، اجرای حدود الهی و برخورد با منکران دین به شدت برخورد کرده و هرگز اجازه نمیدادند کسانی به اموال عمومی و حدود الهی و دین خدشه وارد کنند. سيرة عملي آن حضرت نيز، اجراي دقيق حدود الهي و تقسيم مساوي بيتالمال بوده است.
کلیدواژهها: امام علی علیه السلام، مدارا، مخالفان، دین.