شاخصهاي نقد سياسي ـ اجتماعي از منظر اخلاق اسلامي
سال دوازدهم، شماره اول، پياپي 29، بهار و تابستان 1400، ص 19-32
سيد‌محسن بهروز‌نژاد/ دانشجوي دكتراي الهيات و معارف اسلامي مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) mohsenbehrooznejad@gmail.com
* هادي حسينخاني/ استاديار گروه اخلاق مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)
مهدي اميدي نقلبري/ دانشيار گروه علوم سياسي مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)
دريافت: 1400/1/20 ـ پذيرش: 1400/4/30
چکيده
با وجود همة فوايد نقد، که مهم‌ترين آنها از منظر اخلاق اسلامي، ايجاد زمينه اصلاح و رشد فردي و اجتماعي است، فضاي سياسي کشور و فعاليت‌هاي فعالان سياسي، اجتماعي، فرهنگي، چهره‌هاي معروف و ساير بازيگران عرصه سياست، تفاوت محسوسي با نقطه مطلوب از نظر اخلاق اسلامي دارد. حفظ حدود اخلاقي، در کنار نقد و انتقادگري در عرصة مسائل سياسي ـ اجتماعي، در گرو شناخت کافي نسبت به آموزه‌هاي ديني و شاخصهاي اخلاقي در عرصه نقد سياسي ـ اجتماعي است. هدف اين مقاله، توصيف شاخصهاي اخلاقي براي آشنايي فعالان نقد با اين شاخص‌ها و در نتيجه، رشد فرهنگ نقد در پرتو اخلاق‌مداري است. اين تحقيق، با روش توصيفي ـ تحليلي صورت گرفته و اطلاعات آن، با استفاده از منابع کتابخانه‌اي گردآوري شده است. نتايج به‌دست آمده حاکي از اين است که شاخصهاي عام اخلاقي نقد سياسي ـ اجتماعي عبارت است از: اخلاص، مهار احساسات و تمايلات، حق‌محوري، انصاف، دين‌محوري و ارزش‌گرايي اسلامي، خيرخواهي، عدالت‌طلبي، رعايت وفاق و اعتماد اجتماعي، تعاون و همياري، رعايت مصالح معنوي جامعه، اداي حقوق برادران ديني، قانون‌گرايي، عدم ملاحظه منافع شخصي، توجه به مواضع دشمن، نصيت و مشارکت سياسي، مصلحت‌سنجي و اولويت‌سنجي.
كليدواژهها: نقد سياسي ـ اجتماعي، شاخص اخلاقي، اخلاق نقد، اخلاق سياسي، اخلاق اجتماعي، اخلاق اسلامي.
