تبيين انسجام دروني ارزش‌هاي اخلاقي ناظر به مواجهه احساسي در نظام اخلاقي اسلام

سال سيزدهم، شماره اول، پياپي 31، بهار و تابستان 1401، ص 37-54



زهير رضازاده / كارشناس‌ارشد فلسفه مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)    zohairrezazadeh@gmail.com

* امير خواص/ دانشيار گروه اديان مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)    sajed1362@yahoo.com

دريافت: 15/01/1400 ـ پذيرش: 27/05/1400



چکيده

احساسات و عواطف، ازجمله سرمايه‌هاي وجودي آدمي است که وي را از ساير موجودات ممتاز کرده و نيروي محرک وي براي انجام رفتارهاي اختياري قلمداد مي‌شوند. ازآنجاکه اختيار انسان در ايجاد، تقويت و تضعيف احساسات نقش مستقيم دارد، يک نظام جامع اخلاقي، نمي‌تواند نسبت به ارزيابي اخلاقي آنها بي‌تفاوت بوده، نسبت به آنها خوب و بد اخلاقي را مطرح نکند. سؤال مهمي که در اين زمینه مطرح است اینکه انسان بايد چه احساسي نسبت به خود، خدا، انسان‌هاي ديگر و طبيعت پيراموني داشته باشد و از چه احساساتي باید پرهيز کند؟ سؤال مهم‌تر اینکه آيا ميان ارزش‌هاي اخلاقي ناظر به اين احساسات، ارتباطي وجود دارد يا خير؟ پاسخ به سؤال اخير، مسئله اصلي این تحقيق است. هنگامي در فضاي آموزه‌هاي اسلامي با ارزش‌هاي اخلاقي ناظر به مواجهه احساسي در ارتباطات مختلف انسان مواجه مي‌شويم، همه آنها را با يکديگر و با محوريت مبناي هماهنگ‌کننده؛ يعني «خداخواهي» منسجم و هماهنگ مي‌يابيم. در اين تحقيق، با روش تحليلي ـ توصيفي سعي شده به‌صورت تفصيلي تبييني صحيح از انسجام دروني ارزش‌هاي اخلاقي ناظر به مواجهه احساسي ارائه گردد.



کلید‌واژه‌ها: اخلاق، ارزش‌هاي اخلاقي، انسجام دروني، مواجهه احساسي، خداخواهي، نظام اخلاقي اسلام.