سال سيزدهم، شماره اول، پياپي 31، بهار و تابستان 1401، ص 83-100
سيدعابدين بزرگي/ استاديار گروه كلام و فلسفه دانشگاه بينالمللي اهلبيت (ع) abedin@abu.ac.ir
دريافت: 06/06/1400 ـ پذيرش: 23/10/1400
چکيده
خداوند براي هدايت انسانها عقل و نيز پيامبران و امامان را براي راهنمايي آنان قرار داده است تا با شنيدن سخنان راهنمايان دين و تفکر و تأمل در آنها، راه سعادت و کمال را پيدا و طي طريق كنند. اما انسانها از جهت انسان بودن، برخوردار از هواي نفسي هستند که همواره درصدد غلبه بر عقل و به دست آوردن امامت و امارت وجود آنهاست. هواي نفس در صورت پيروزي، به بدي امر نموده، انسان را به سوي گناهان سوق ميدهد. همچنين، نسبت به معاصي حريص بوده، در صورت ارضاء خواستههاي آن، عطش بيشتري پيدا کرده، با ايجاد آرزوهاي پنداري و روي آوردن به لهو و لعب، زمينة غفلت و هلاکت انسان را فراهم ميآورد. هواي نفس، که در انجام گناهان تعجيل دارد، با فراهم شدن شرايط توبه، با بهانهتراشي و توجيهگري، درصدد تأخير آن است. اين پژوهش با محوريت «مناجات الشاکينِ» امام سجاد (ع)، با بيان اين ويژگيهاي هواي نفس، درصدد توضيح آنها براساس آيات و روايات است.
کلیدواژهها: هوا، نفس، هواي نفس، مناجات، مناجاتالشاکين.