دو فصل نامه علمی - پژوهشی
دو فصل نامه علمی - پژوهشی اسلام و پژوهش‌هاي تربيتي

ملاك هاي هدف گذاري در تعليم و تربيت با محوريت فطرت انسان

سال هفتم، شماره دوم، پياپي 14، پاييز و زمستان 1394


اسدالله طوسي / استاديار مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ره                                      as.tosi@yahoo.com


محمدجواد زارعان / دانشيار جامعة المصطفي العالمية                                                        mjzarean@gmail.com


سيداحمد رهنمايي / دانشيار گروه علوم تربيتي مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ره          rahnama@qabas.net


دريافت: 5/6/1394 ـ پذيرش: 27/11/1394



چكيده


مقالة حاضر درصدد پاسخ به اين پرسش است که براي ترسيم اهداف تربيتي در فرايند تربيت مبتني بر فطرت، چه معيارهايي لازم است؟ روش پژوهش «توصيفي» و «استنتاجي» است. فطرت انسان «آفرينش ويژه اي» است که منحصراً از آنِ او و وجه امتياز او از ديگر موجودات است. انسان با مجموعه اي از استعدادهاي فطري و غيرفطري، موضوع تربيت است که با شکوفايي اين استعدادها، در فرايند تربيت به بالاترين کمال ممکن دست خواهد يافت. هدف نهايي در تربيت فطرت محور، دستيابي به بالاترين نقطة کمال انساني يا درک «مقام عنداللهي» يا «رضوان الهي» است. علاوه بر اين، فرايند تربيت شامل مراتب و مراحلي همراه با اهداف مشخصي است که تحقق اين اهداف براي تحقق هدف نهايي ضروري است. براي هدف گذاري در فرايند طولاني تربيت، معيارها و شاخص هايي لازم است که از جملة مهم ترين اين معيارها عبارت است از: «توجه به نوع و غايت آفرينش انسان»، «انطباق با اهداف زندگي»، «توجه به استعدادهاي فطري و غيرفطري انسان»، «توجه به قابليت کشف اهداف تربيتي فطري»، «برانگيزاننده و محرک بودن اهدف فطري»، «تناسب و هماهنگي بين اهداف فطري و فرايند تربيت و اولويت ها»، «توجه به معيار بودن اهداف فطري براي ارزيابي فرايند تربيت».


کليدواژه ها: فطرت، تربيت، هدف تربيتي، ملاک تعيين هدف تربيتي.