تأملي بر جهاد و موقعيت هاي تربيتي آن از منظر قرآن
سال هفتم، شماره دوم، پياپي 14، پاييز و زمستان 1394
طاهره رجبي / كارشناس ارشد فلسفه تعليم و تربيت دانشگاه اصفهان t.rajabi12@yahoo.com
رضاعلي نوروزي / استاديار گروه علوم تربيتي دانشگاه اصفهان
دريافت: 6/5/1394 ـ پذيرش: 23/10/1394
چكيده
موقعيت هاي گوناگون در زندگي انسان، به صورت بالفعل آدمي را در شرايط يادگيري قرار مي دهد. از جمله مباني تربيت انسان، تأثير پذيري او از اين شرايط است. هدف از اين تحقيق تبيين موقعيت هاي تربيتي نهفته در جهاد و چگونگي استفاده از آن است. اين پ‍‍‍ژوهش از نوع تحقيقات كيفي است و با استفاده از روش «تحليلي ـ استنباطي» انجام گرفته است. بر اساس شيوة مبارزه در جهاد، چهار موقعيت «هجوم، دفاع، هجرت و تقيه» وجود دارد. در موقعيت «دفاع»، انسان در شرايط از پيش تعيين شده قرار مي گيرد؛ در «هجوم»، موقعيت ساخته مي شود. در «هجرت» بايد ميدان را ترک کرد، و در «تقيه» بايد در ميدان ماند و سکوت آگاهانه اختيار کرد. هر يك از اين موقعيت ها، زمينة تقويت ويژگي هاي گوناگوني در انسان مي شود و در مجموع، انسان جهادي و مبارز تربيت مي شود که متناسب با ابعاد فردي و جمعي جهاد، شاخصه هاي اخلاقي و اجتماعي توحيد و توکل، سختي پذيري، صبر و استقامت، مهر و قهر، اطاعت پذيري، ظلم ستيزي و وظيفه شناسي را کسب خواهد کرد.
کليدواژه ها: جهاد، شاخصه هاي انسان جهادي، موقعيت آفريني جهاد، تمرين تربيتي.
