نقد و بررسي «معناي زندگي» در سند تحول بنيادين آموزش و پرورش جمهوري اسلامي ايران
سال سيزدهم، شماره اول، پياپي 25، بهار و تابستان 1400، ص 7-24
* زهرا فريدوني/ دانشجوي دکتري فلسفه تعليم و تربيت دانشگاه شيراز z.fereydouni89@yahoo .com
بابک شمشيري/ دانشيار گروه مباني تعليم و تربيت دانشگاه شيراز
فرهاد خرمايي/ دانشيار گروه روان‌شناسي تربيتي دانشگاه شيراز
شهرزاد شاه‌سني/ استاديار گروه مباني تعليم و تربيت دانشگاه شيراز
دريافت: 23/04/1400 ـ پذيرش: 01/09/1400
چکيده
ارتباط عميقي بين تعليم و تربيت و معناي زندگي وجود دارد. غايت تربيت، آمادگي براي زندگي است و معناي زندگي پيش‌فرض اصلی يک زندگي پويا و زنده است؛ لذا معناي زندگي بايد در مرکز اهداف تعليم و تربيت قرار گيرد و چشم‌اندازي براي ارزيابي فعاليت‌هاي تربيتي باشد. هدف اصلي اين پژوهش، شناسايي و نقد مؤلفه‌هاي زندگي معنادار در اسناد تحول بنيادين آموزش و پرورش جمهوري اسلامي ايران است. به‌منظور دستيابي به اين هدف، از روش تحليل محتوا با رويکرد کيفي بهره گرفته شد. برای گردآوري داده‌ها و شناسايي مؤلفه‌ها نیز مباني نظري سند تحول و سند بنيادين بررسي گرديد و مؤلفه‌ها شناسايي و استخراج شدند. نتايج اين پژوهش حاکي از آن است که در اسناد تحول، معناداري زندگي در پرتو حيات طيبه تحقق مي‌پذيرد و مؤلفه‌هايي همچون آخرت‌باوري، فطرت‌مداري، اخلاق، ايمان و عمل صالح، و آزادي نقشي معنابخش دارند. يافته‌ها نشان داد که در سند مسير کلي و غايت نهايي انسان به‌خوبي ترسيم شده؛ اما لازم است با در نظر گرفتن همان اصول کلي، به ترسيم اهدافي در جهت تسهيل و کمک به کشف معناي شخصي نيز پرداخته شود و اين امر با تأکيد بيشتر و سازمان‌يافته‌تري بر خودشناسي محقق مي‌گردد.
کليدواژه‌ها: تعليم و تربيت، حيات طيبه، سند تحول بنيادين، معناي زندگي.
