بررسي عدالت تربيتي در نظام آموزشي كشور با استفاده از نظرية عدالت راولز
سال سيزدهم، شماره اول، پياپي 25، بهار و تابستان 1400، ص 57 ـ 76
* علي صحبت‌لو / استاديار گروه آموزشي علوم تربيتي، دانشگاه فرهنگيان alisohbatlo@gmail.com
ابوالفضل غفاري / استاديار گروه مباني تعليم و تربيت، دانشگاه فردوسي مشهد
دريافت: 05/01/1400 ـ پذيرش: 01/07/1400
چکيده
عدالت تربيتي يکي از ابعاد مهم عدالت است. از مصاديق مهم بحث عدالت تربيتي، چگونگي توزيع امکانات و فرصت‌هاي آموزشي است. بر اين اساس، پژوهش حاضر قصد دارد به بررسي و تحليل عادلانه بودن تعليم و تربيت و توزيع امکانات و فرصت‌هاي آموزشي و سهميه‌هاي کنکور بر اساس اصول اساسي نظرية عدالت راولز بپردازد. براي تحقق اين هدف، از روش تحليلي ـ استنتاجي بهره گرفته شده است. يافته‌ها در خصوص تعاريف مختلف مفهوم عدالت و ديدگاه‌هاي ارائه‌شده توسط صاحب‌نظران، نشان داد که نظرية عدالت راولز مي‌تواند در تحليل مصاديق عدالت تربيتي استفاده شود. تبيين نظرية عدالت راولز، در خصوص آموزش و پرورش رايگان و سهميه‌هاي اختصاص‌يافته براي ورود به مدارس نمونة دولتي، تيزهوشان يا دانشگاه‌ها، اولاً حاکي از آن است که بر اساس اصل برابري راولز، هر دانش‌آموزي حقي برابر جهت برخورداري از امکانات، منابع و فرصت‌هاي آموزشي و تربيتي دارد؛ ثانياً بر اساس اصل تفاوت راولز، نابرابري بين افراد در استفاده از سهميه‌بندي‌هاي مختلف، بايد به‌گونه‌اي سازمان‌دهي شود که بيشترين نفع را براي افراد بي‌نصيب در پي داشته باشد؛ بر اين اساس لازم است به اقشاري که از برخي امکانات و تجهيزات آموزشي و شرايط دچار محروميت بوده‌اند، توجه بيشتري مبذول شود. در مجموع مي‌توان گفت كه نظرية عدالت راولز براي تحليل سهميه‌هاي کنکور مناسب است.
کليدواژه‌ها: عدالت تربيتي، آموزش و پرورش، دانشگاه، سهميه، راولز، عدالت توزيعي.
