دو فصل نامه علمی - پژوهشی
دو فصل نامه علمی - پژوهشی اسلام و پژوهش‌هاي تربيتي

بررسي و تحليل شيوه خودتربيتي از ديدگاه علامه مصباح يزدي

سال چهاردهم، شماره اول، پياپي 27، بهار و تابستان 1401، ص87-102



* ابوالفضل هاشمي سجزه‌اي / دكتري حكمت متعاليه، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)    abolfazl.hashemy@gmail.com

احمدحسين شريفي / استاد گروه فلسفه، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)

دريافت: 02/09/1400 ـ پذيرش: 16/01/1401



چکيده

«خودتربيتي» يعني: تربيت نفس خود. علامه مصباح به‌اقتضاي ديدگاه فلسفي، اخلاقي و تفسيري خود، نظريه تربيتي ويژه‌اي را ارائه نموده که شيوه خودتربیتي نيز متأثر از آن است. به‌علت اهميت موضوع خودتربيتي و به‌سبب جامع بودن انديشه اين دانشمند، بررسي و تحليل این شيوه داراي اهميت است. اين تحقيق ضمن ارائه انديشه تربيتي مشارالیه به‌صورت «توصيفي»، ابعاد گوناگون آن را به شيوه «تحليلي» بررسي و واكاوي كرده و شواهدي از آيات قرآن برای این منظور ارائه داده است. از جمله يافته‌هاي پژوهش اين است كه در اين شيوه، به پيش‌فرض‌هاي عقلي و منطقي و ويژگي‌هاي مشترک و اختصاصي انسان‌ها و همچنين به همه ابعاد نفس توجه شده است. با وجود پيچيدگي نفس، به‌وضوح ارتباط ابعاد نفس و جايگاه آنها مشخص است. نقطه ثقل در خودتربيتي، اميال و گرايش‌هاست و جايگاه عبوديت و دين‌مداري به‌خوبي در آن روشن است.



کليدواژه‌ها: تربيت، خودتربيتي، خودسازي، مصباح يزدي.