واكاوي مفهوم مثبت‌انديشي در قرآن به شيوة تفكر مراقبتي در برنامة تربيتي متيو ليپمن
سال پانزدهم، شماره اول، پياپي 29، بهار و تابستان 1402، ص 107-120
محبوبه توكلي يركي/ دانشجوي دكتري فلسفه هنر، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامي، همدان، ايران ma.tavakoli2019@gmail.com
* محمدجواد صافيان
/ دانشيار گروه فلسفه، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ايران mjsafian@gmail.com
يحيي قائدي/ دانشيار گروه فلسفه تعليم و تربيت، دانشگاه خوارزمي، تهران، ايران yahyaghaedy@yahoo.com
حسين اردلاني/ استاديار گروه فلسفه هنر، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد همدان، ايران h.ardalani@yahoo.com
دريافت: 15/12/1401 ـ پذيرش: 10/03/1402
چکيده
هدف اين پژوهش، واکاوي مفهوم مثبت‌انديشي در قرآن به شيوة تفکر مراقبتي در برنامة تربيتي متيو ليپمن مي‌باشد. روش پژوهش، توصيفي ـ تحليلي اسـت. نمونة موردي، شامل آيات مرتبط با مثبت‌انديشي در سوره‌هاي بقره، آل‌عمران، طه، انسان، طلاق، قصص، ضحي و تفاسير مربوطه است كه فاكتورهاي تفكر مراقبتي، ازجمله تفكر قدرداني، عاطفي، فعال، هنجاري و همدلانه را در خود دارد. يافته‌ها و پيشينه‌هاي تحقيق، تفکر مراقبتي را مولود مثبت‌انديشي برشمرده و هر دو را در آيات قرآن جاري و سرنوشت‌ساز يافته است؛ اما موضوع مثبت‌انديشي را در برنامة تربيتي ليپمن خالي از حضور دانسته، آن را تکميل‌کنندة اين برنامة تربيتي مي‌داند. براساس نتايج به‌دست‌آمده، ميتوان آياتي از قرآن را که حاوي مفاهيم مثبت‌انديشي و تفکر مراقبتي است، به روش اجتماع‌پژوهي و از طريق برنامة تربيتي ليپمن، به‌منظور آموزش تفکر صحيح و تقويت نگرش مثبت براي کودکان و نوجوانان ايراني مورد استفاده قرار داد و با اين روش به دو نتیجة مهم در اين خصوص دست يافت: نخست اينكه متوجه آنچه مي‌انديشيم باشيم و ديگر آنكه متوجه نحوة انديشيدن خود باشيم.
