انسان مقصودی برتر و فراتر از «خودسازی» و «قرب الی الله» که هدف نهایی خلقت اوست، ندارد؛ اما باید توجه داشت که «خودسازی» و «خودشناسی» آن چنان به هم وابسته و در هم تنیده­ اند که می ­توان گفت دو روی یک سکه­ اند. «خودسازی» چیزی جز تلاش برای تعالی هر چه بیشتر در جهت «قرب الی الله» نیست. «قرب الی الله» نیز همواره با «معرفت الله» قرین است. به راستی مگر می­ توان بدون «شناخت مقصد» در جهت نزدیکی و رسیدن به آن تلاش کرد. در نگاهی عمیق و دقیق، «معرفت» و «قرب» دو روی همان سکه ­اند و بدین سان؛ معرفتِ بیشتر به معنای قرب بیشتر، و قرب بیشتر نشانه معرفت بیشتر است. در این کتاب سعی شده، بر اساس حدیث شریف: « من عرف نفسه فقد عرف ربه» ، قرین بودن «معرفت رب» و «معرفت نفس» به زبان ساده تبیین و تشریح شود.
موضـوع بحث عبارت اسـت از: « انسـان؛ از این نظـر که موجـودى است کمال پـذیر»، و هدف و فایده آن عبارت است از: «شناختن کمال حقیقى و راه رسیدن به آن»، و اسلوب آن عـبارت است از: «بررسى بینش هاى درونى خویش براى بازشناختن خواست ها و کشش هایى که در وجود ما براى کمال نهاده شده، و عواملى که ما را در راه رسیـدن بـه آن کمک مىکند و بـررسـى شـرایطى کـه مىتوان از آنها بـراى این منظور بهره بـردارى کرد».