ابن خلدون به عنوان اندیشمند اجتماعی مسلمان عمدتاً در حاشیة علم مدرن بازخوانی می شود؛ حال آنکه او متفکری اشعری است که وقایع مربوط به خلافت را بر مبنای ارادة الله و آموزه های بنیادی تفکر اشعری و فقه مالکی، تحلیل می کند و تحولات جامعة اسلامی و دوران خلافت را امری تکوینی می داند.
تبیین اجتماعی ابن خلدون از خلافت مبتنی بر آموزة "شوکت و کفایت" است که کثرت عِدّه و عُدّه متضمن آن است. از این منظر، قیام امام حسین(ع) به سبب خطا در برآوردِ شوکت یزید، اشتباه بوده، و نیـز قیام امام مهـدی(عج) به دلیل ناکـافی بودن اعـوان و انصـار، غیرممکن خواهد بود.