حضرت آیت الله مصباح ابتدا مطالب این کتاب را در مؤسسه در راه حق تدریس فرمودند که مجموعه این دروس به همت بعضى از شاگردان فاضل ایشان گردآورى و تنظیم شد. پس از آن، متن این کتاب به قلم شیواى حضرت استاد و به سبکى بسیار جالب و متقن تکمیل و تحریر گشته و به شکل کنونى درآمده است. دقت استاد در ترتیب مباحث، انتخاب عناوین و واژه هاى کتاب، آموزش فلسفه را به عنوان یک متن درسى جدید و جذاب از هر نظر، شایان توجه و قابل اتکا نموده است.

چنان که استاد در مقدمه آورده اند: این کتاب ضعف هاى کتاب هاى فلسفى رایج در حوزه، و نیز معضلات ناشى از برخوردهاى افراط آمیز و تفریط گرایانه دو طیف طرفدار و مخالف فلسفه را در نظر داشته، و کوشیده است تا آن ضعف ها و معضلات را جبران سازد و نگرشى معقول و متعادل درباره این دانشِ بنیادین ارائه کند.

پیش از آن، بر اثر برداشت هاى نادرست از مطالب فلسفى و تلقی هاى ناصحیح از هدف فلسفه، بسیارى در ضرورت، و حتى جواز آموختن این دانش تردید روا مى داشتند. از این رو، استاد دَه درس نخستِ جلد اول را به مباحثى مقدماتى براى رفع این سوء برداشت ها اختصاص داده اند. از این ده درس، سه درس نخست به تاریخچه فلسفه می پردازد و ضمن آشنا ساختن دانشجو با مبدأ پیدایش و سیر تطورات و تحولات این علم، او را به مطالعه مباحث تاریخ فلسفه فرامى خواند. درسهاى چهارم تا ششم با تعریف علم و فلسفه، رابطه آن دو را با یکدیگر تبیین می کند. در درس هفتم ماهیت مسائل فلسفى، مبادى فلسفه و هدف آن روشن، و در درس هشتم روش تحقیق در فلسفه ارزیابى می شود. درس نهم رابطه میان فلسفه با علوم مختلف را بیان می کند، و بالاخره در درس دهم ضرورت فلسفه و اهمیت یادگیرى آن آشکار مى گردد و در این زمینه به شش شبهه پاسخ داده می شود.

در این کتاب با ایجاد روحیه نقادى و نقدپذیرى در دانشجو، تلاش شایسته اى براى تعالى بخشیدن به فلسفه صورت گرفته است. این شیوه مى کوشد تا طرفدارى متعصبانه از برخى متون و مکاتب فلسفى را ـ آن گونه که در گذشته تا حدودى رواج داشت ـ منتفى سازد و براندازد.

کتب فلسفى متداول، پُر بود از اصطلاحات گیج کننده اى که فهم صحیح آنها سال ها تحقیق و ممارست مى طلبید؛ اما در این کتاب اولاً از به کارگیرى اصطلاحات مبهم و غیرضرورى ـ تا حد ممکن ـ اجتناب شده است؛ ثانیاً در مواردى که طرح و تبیین مطلب فلسفى، متوقف بر بیان اصطلاح فنى خاصى باشد، آن اصطلاح به روشنى توضیح داده شده است.

از دیگر امتیازات این کتاب درسى که پس از طرح آن به منزله متن درسى، مورد استقبال بسیارى از مراکز علمى حوزوى و دانشگاهى قرار گرفته، آن است که به مباحث مطرح در مجامع فلسفى غربى پرداخته و مدعاهاى آنها را در بوته نقد و بررسى نهاده است.

یکى دیگر از نارسایى هاى کتب فلسفى متداول، عدم تنظیم منطقى و نظام مند مباحث است. کتاب آموزش فلسفه، با رعایت ترتیب منطقى مباحث، از این نارسایىها به دور است؛ به گونه اى که مطالب ارائه شده در هر درس، شوق دانشجو را در فراگیرى درس بعد برمى انگیزد.

در این کتاب پس از ده درس مقدماتى ـ که ذکرشان گذشت ـ در بخش دوم، مباحث شناخت شناسى مطرح می شود. این بخش به لحاظ منطقى مقدم بر هستىشناسى فلسفى است. شناخت شناسى امروزه کانون بحث و گفت وگوهاى جدى در مجامع فلسفى دنیاست.

مباحث هستى شناسى، که بخش عمده مباحث فلسفه اسلامى را به خود اختصاص می دهد، از بخش دوم کتاب آغاز می شود و تا پایان بخش ششم (درس شصتم) ادامه مىیابد. بخش هفتم کتاب (در انتهاى جلد دوم) به بحث درباره مطالب الهیات بالمعنى الاخص (خداشناسى و مسائل آن) می پردازد.

به طور خلاصه، نظم و دسته بندى بدیع و ابتکارى مباحث، اتقان و استحکام استدلال هاى ارائه شده، همراه با زیبایى و رسایى قلم نویسنده، این کتاب را به صورت مجموعه اى کامل از دروس فلسفى درآورده است.

وزیری / جلد سخت / 368 صفحه