نویسنده : جواد سلیمانی

امیرمومنان(علیه السلام) می فرمایند:

وَاعْتَبِرْ بِمَا مَضَی مِنَ الدُّنْیَا لِمَا بَقِی مِنْهَا، فَإِنَّ بَعْضَهَا یُشْبِهُ بَعْضاً، وَآخِرَهَا لاَحِقٌ بِأَوَّلِهَا! وَکُلُّهَا حَائِلٌ مُفَارِقٌ ؛

ازحوادث گذشته تاریخ، برای آینده عبرت بگیر، که حوادث روزگار با یکدیگر همانند بوده، و پایان دنیا به آغازش می پیوندد، و همه آن رفتنی است.(نهج البلاغه، نامه69)زمانه ما شباهت بسیار با زمانه امامت امام علی و امام حسن و امام حسین(ع) دارد و جریان های عصر حاضر وجوه مشترک و درخور توجهی با جریان های دوران امامت آن سه امام همام دارند؛ از این رو نویسنده در این کتاب (جریانشناسی فکری سیاسی صدر اسلام)،جریان های عصر آن سه امام را بر اساس گرایش های فکری و سیاسی آن ها نسبت به اهل بیت(ع) تقسیم کرده است.
پیداست دقت در جریان های آن دوران و مقایسه تطبیقی آنها باجریان های حال و آینده شیوه مناسبی برای بصیرت افزایی به شمار می آیند؛ به گونه ای که با نسبت سنجی جریان های صدر اسلام با اهل بیت(ع) می توان نسبت به جریان های مشابه امروز را با اهل بیت(ع) شناسایی کرد.

کتاب مذکور حاوی چهار فصل با عناوین زیر می باشد؛

فصل اول: مباحث مقدماتی
مفهوم جریان شناسی
مقصود از صدر اسلام
اهمیت بررسی جریان های صدر اسلام
معیار تقسیم جریان ها

فصل دوم: جبهه رهروان اهل بیت
1. جریان رهروان بابصیرت
2. جریان رهروان فاقد بصیرت

فصل سوم: جبهه معارضان اهل بیت
3. جریان خواص تجدیدنظرطلب
4. جریان زرسالار برانداز
5. جریان صدارت طلب بیعت شکن
6. جریان متحجر آشوبگر

فصل چهارم: جبهه اعتزال
(جبهة میانه رو بین حق و باطل)
7. جریان اعتزال عافیت طلب
8. جریان اعتزال قدرت طلب