ادبیات سیاسی ـ اجتماعی ایران معاصر، پر است از مفاهیمی که در کشاکش گفتمانی میان گفتمان دینی و گفتمان غربی دچار ابهام، آشفتگی و خلط مفهومی شده اند. عبور از این وضعیت با نقد تاریخ نگاری سکولار و درک منطق تحول مفاهیم مبتنی بر عقلانیت دینی امکان پذیر است. این رویکرد در قلمرو مطالعات تاریخ و اندیشۀ معاصر ایران دنبال می شود.